Borderline kişilik bozukluğu için net bir tanımlama yapmak zordur. Rahatsızlığın kapsamında birçok detay vardır. Düşünce, kişilik ve duygu durum bozuklukları gibi birçok açıdan ortak özellikler söz konusudur. Karmaşık bir yapı sergilediği için hastalık bir dönem psikoz ve nevroz arsında bir sınırda kabul edilmekteydi. Rahatsızlığın sınırda kişilik bozukluğu ismi de bir dönem geçerli olan bu düşünceden kaynaklanmaktadır.

Borderline kişilik bozukluğu olanlar duygu denetimi ve bağlanma konusunda sorun yaşayabilirler. Bu kişiler gerçek ile ruhsal işleyiş arasında sıkışıp kalmıştır.

Hastalığın teşhisi için belirtiler dikkate alınmalı ve gerekli testler yapılmalıdır. Ardından planlanmış tedavi uygulamasına derhal başlanmalıdır. Borderline kişilik bozukluğu tedavilerinde yakınların desteği de önemlidir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?

Sınırda kişilik bozukluğu dilimize hastalığın Borderline Personality Disoerder olan orijinal isminden aktarılmıştır. Nevroz ve psikoz arasındaki sınır çizgisinde yer alan, ne bir sınıflandırmaya sokulamayan ya da psikotik değerlendirmesi gerekmeyen kişilik yapısına verilen rahatsızlıktır. Bu özellikteki kişiler devamlı olarak gerçek ruhsal bozukluklar ile normal uyumlu işleyiş arasında bulunan sınır çizgisinde yaşamaktadır.

Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri

Erken erişkinlik döneminde başlamış, kişilerle ilişkilerde duygulanımda, kendilik imajında dengesizlik bu kişilerde görülen en önemli belirtidir.

Kişi gerçek ve hayali terk edilmeden kendini korumak için çılgınca çabalar gösterebilmektedir. Kişiler arası ilişkilerde yerin dibine sokma ya da gözde aşırı büyütme şeklinde tutarsızlıklar sık rastlanan belirtilerdendir.

Borderline kişilik bozukluğu hastaları ciddi bir kimlik karmaşası yaşamaktadır. Bu kişilerin kendine zarar verme olasılığı yüksektir. Bu sadece intihar biçiminde düşünülmemelidir. Düzensiz para harcama, madde kullanımı, dikkatsizce araba kullanmak, tıkanana kadar yemek yemek  bu hastaların kendine zarar verme yöntemlerinden bazılardır. Tekrarlanmış intihar girişimleri, başkalarının gözünü korkutma eğilimleri vardır.

Kişi kendisini sürekli boşlukta hissetmektedir. Bu hastalarda öfke kontrolü tamamen bitmiş olabilir. Bu durum kendini çok sık sinirlenme ya da sinirlilik halinin uzun sürmesi, öfke geldiğinde davranışlara hakim olamama biçiminde gösterebilir. Borderline kişilik bozukluğu hastalarında ayrıca strese bağlı geçici paranoid düşünceler söz konusudur.

Borderline Kişilik Bozukluğu Teşhisi

Psikolojik muayenelerde bu hastalarla ilgili fikir sahibi olmak içi bol bol soru yöneltilir. Hastanın şikayetleri dinlenir ve muayene sırasındaki tüm tepkileri detaylı olarak izlenir.

Borderline kişilik bozukluğu olan kişiler depresyona çok sık girerler. Depresyonla ilgili daha detaylı bilgi almak için sizi buraya alalım; “Depresyon Nedir?”

Teşhis aşamasında ayrıca borderline kişilik bozukluğu testi uygulanmaktadır. Bunun değerlendirmesi kesinlikle bir psikiyatrist tarafından yapılmalıdır. Teşhis koymak için hastaya birçok soru sorulabilir. Tüm sorular kişinin yaşantısına, düşüncesine, hislerine yönelik olmaktadır.

BKB Testi (Borderline Kişilik Bozukluğu Testi)

BKB testinde kişilere durumu anlamak için bazı sorular sorulmaktadır. Kişiye önce gerçekten umursadıkları biri tarafından terk edilmeyi düşünüp düşünmediği ve bu düşüncenin kendisini çılgına döndürüp döndürmediği sorulmaktadır. Hayatta umursadıkları insanlarla ilişkilerinde yoğun gelgitler yaşayıp yaşamadıkları da sorulur. Her iki soruda kişinin bağlı olduğu kişilere yönelik duygularını ve düşüncelerini kapsamaktadır.

Kendisiyle ilgili olarak hastaya kim olduğu ve nereye doğru ilerlediği konusunda algısının ani değiştiği olup olmadığının sorusu yöneltilmektedir.

Farklı insanlarla bir araya geldiklerinde değişim yaşayıp yaşamadıkları da teşhiste önemli bir sorudur. Kişinin amaçları, mesleki fikirleri ve dinsel inançlarında sık değişiklikler olup olmadığı taranır. Birçok dürtüsel davranış sergilemiş olmaları da önemli bir detaydır.

Hastaya kendine zarar vermiş olmasına yönelik sorular da yöneltilir. Gerçekten zarar verdikleri ya da gözdağı vermek için kendine zarar verdikleri dönemler soru olarak yöneltilir. Kişinin daha önce bile isteye kendini yakmış, kesmiş ve tırmalamış olması da önemli bir detaydır.

Duygusal durumda ani değişiklikler olup olmadığı sorulur ama bu sorunun cevabı muayene sırasındaki tespitlerle de alınabilir.

Benzer İçerik: Bipolar (2 Uçlu Duygudurum Bozukluğu) Nedir?

Hastanın sık sık içinde bir boşluk hissedip hissetmediği önemlidir. Ancak teşhis için tek başına yeterli olmayan bir sorudur. Çünkü birçok insan çoğu zaman kendini boşlukta hissedebilir.

Kişinin özellikle yakın zaman öfke patlaması yaşamış olması ve bu öfke nöbetinde denetimi ne kadar yitirdiği de önemlidir. Kızgınlık anında karşısındaki kişiye vurmuş olmaları ya da karşısındaki kişiye bir şeyler fırlatmış olmaları da öfke kontrolsüzlüğünü ele verecektir. Hastaya öfkeye yönelik; öfkelendikleri en ufak şeyler bile sorulacaktır.

Borderline Kişilik Bozukluğu Tedavisi

Borderline kişilik bozukluğunun tedavisinde izlenecek belirli aşamalar vardır. Tedavinin genel anlamda hastayı bu duruma iten etkenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik olduğu söylenebilir.

• Hastanın bu duruma gelmesine neden olabilecek altta yatan nedenler teşhis aşamasında belirlenmektedir. Buna yönelik olarak ilk adımda hastanın yalnız kalmak ve ayrılmak konusunda olan hassasiyeti azaltılmaktadır.
• İkinci aşamada kişinin çevredekilerle gerçek duygusal bağlar kurmasını engelleyen modun atlatılmasına yönelik çalışılır.
• Üçüncü aşamada daha çok öfke kontrolü üzerine yönelme söz konusudur. Kişiye öfkesini kontrol edebilme ve duygusunu daha uygun yöntemlerle ifade edebilme becerisi kazandırılmaya çalışılır.
• Dördüncü aşamada öfkenin daha sağlıklı bir şekilde dışa vurulması, kesinlikle içte tutulmaması ve tepkilerin sınırlandırılmasına yönelik teknikler hastaya öğretilir.
• Beşinci aşamada hasta başkalarının ve kendisinin sınırlarını algılama başlar.
• Altıncı aşamada ilişkilerin sağlıklı hale getirilmesi için çabalanır. Borderline kişilik bozukluğu olanlar, genel olarak kendileri gibi kişilerle birliktelik içindedir. Aynı şekilde rahatsızlıklarını tetikleyen kişilere daha çok yönelirler. Dolayısıyla bu kişiler kendisini daha kötü duruma sokacak bir hayat arkadaşı bile seçebilirler. Bunun için hastaya sağlıklı ilişkiler kurması için yeni bakış açıları öğretilir.
• Yedinci aşamada hasta bireyselleşmeye başlar ve güçlü bir kimlik algısı geliştirmeyi öğrenmiştir.
• Sekizi aşamada ise tedavi aşamalı olarak sonlandırılmaya başlanır.

Hastanın tedavi bittiğinde tamamen iyileşmiş olması önemlidir. Aksi halde kısa süre içinde hastalık başa sarabilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Tedavisi Sonrası

Hasta tam bir iyileşme gösterdikten sonra artık kendisini bekleyen yeni yaşantısına hazırdır. Bu yeni yaşantıyı iyi idare edebilecek olması sağlığını koruması adına önemlidir. İyileşmiş hasta günlük hayatında bazı detaylara dikkat etmekle beraber periyodik olarak psikolojik destek alabilir.

Günlük hayatta kişi kendisini öfkelendirecek durumlardan uzak durmaya çalışmalıdır. Henüz yeni iyileşmiş olması bu durumla başa çıkmasında kendisini zorlayabilir. Ancak sadece öfkelenmemek için kendisini eve kapatması da doğru değildir.

İyileşmiş kişi öncesine göre daha sosyal bir yaşantı sürdürmeye çalışmalıdır. Tedavi aşamasında ilaç kullanımı söz konusu olmuşsa ve doktor ilaç kullanımına bir süre daha devam etmeyi önermişse; kişi kesinlikle ilaçlarını aksatmamalıdır. Bu durumu doktor, iyileşmiş hastayı kontrole çağırdığında gözden geçirecek ve muhtemelen aşamalı olarak ilaçtan kesmeye başlayacaktır.

İyileşme sonrasında hasta sevdikleriyle yakınlarıyla daha çok vakit geçirmeli, keyif aldığı etkinliklere katılmalı, sağlıklı beslenmeye özen göstermelidir.

Hastalık Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Borderline kişilik bozukluğu hastanın hayadeprtını etkileyen ciddi bir hastalıktır. Tedaviye başlanmamışsa ya da etkin bir tedavi uygulanmıyorsa neticesinde çeşitli fiziksel sorunlar görülebilir. Bu kişiler tedavi edilmemiş olarak kendi haline bırakılırsa hayat boyu yarım kalacak olan intihar girişimleri olacaktır. Tedavi edilmemiş hastalarda intihar girişimlerinin oranı %10 seviyelerindedir.