21.yy teknolojinin en hızlı olduğu çağ olarak kabul edilmektedir. Gün geçtikçe ilerleyen ve her geçen gün biraz daha artan teknoloji kullanıcıları, gündeme dijital vatandaşlık kavramını getirmiştir. Teknolojiyi kullanan herkesin dijital vatandaşlık formundan haberdar olması ve normlara uyması önemlidir.

Dijital vatandaşlık en genel ifadeyle teknolojiyi kullanma ve bu kullanıma dair ilişki normlarına uyma olarak tanımlanabilir. Dijital vatandaş olarak bilinen kişi ise bu kullanımı sonuna kadar değerlendiren, kurallara uyan ve bir o kadar da yeniliklere açık olan kişidir. Bu bilgiler doğrultusunda dijital vatandaş kavramını teknolojiyi etik kurallar çerçevesinde kullanan kişi olarak tanımlamak mümkündür. Her türlü gelişmeye ayak uydurabilen, ayrıca tüm sorumluluklarını online sistem üzerinden yürütebilen kişilere bu şekilde isim verilebilmektedir.

Dijital Vatandaşlık Hakkında Bilgi

Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak her türlü işi internet üzerinden yapabilmek mümkündür. Özellikle devlet dairelerinde sıra beklememe, hastanelere sıra alma, fatura ödeme ve eğitimi kontrol edebilme şeklinde başlayan dijital vatandaşlık, zaman içinde daha da gelişerek herkes tarafından kabul edilmeye başlanmıştır. Bugün gelişen dijital vatandaşlık sayesinde hemen herkes çok da zorluk çekmeden pek çok işlemini dijital ortamda tamamlayabilmektedir.

Bilgi teknolojilerini doğru kullanmayı bilen ve sorumluluklarını yerine getiren dijital vatandaşlar, teknolojinin sağladığı nimetlerden faydalananlar arasında kabul edilmektedir.

Dijital Vatandaşlık Nedir?

Son dönemin en sık duyulan kavramları arasında yer alan dijital vatandaşlık özellikle internetin her eve girmesinin ardından yaygınlık kazandı. Hemen herkesin dijital vatandaş olabildiği modern çağda, interneti ve bilgi teknolojisini son yeniliğine kadar kullanmak; kullanırken her türlü norma uyum sağlamak dijital vatandaşlık olarak tanımlanabilmektedir.  Sosyal ağlardan sağlık sektörüne, sağlık sektöründen eğitim alanına kadar bilgi teknolojisinin merkezine yerleşilen dijital vatandaşlıkta önemli olan her adımı online olarak atabilmektir. Uyum sağlamanın oldukça kolay olduğu dijital vatandaşlığı Türkiye’de milyonlarca insan kullanmaktadır.

Hak ve sorumluluklarının farkında olan dijital vatandaşlar, günlük işlerinin pek çoğunu online ortam üzerinden çözümleyebilmekteler. Gerçek dünyada sahip olunan bilgiler ve şifrelerle dijital vatandaşlık işlemleri yürütülüp, tamamlanabilmektedir. 

Dijital Vatandaş Kime Denir?

Dijital vatandaş internet üzerinden her işlemini yürütebilen, dijital iletişim kurabilen kişilere verilen isimdir. E-devlet sisteminden haberdar olan ve her sorununu sistem üzerinden rahatlıkla yürütebilen dijital vatandaşlar, resmi işleri dışında alışverişlerini de internet üzerinden yapan kişilerdir. Dijital ortamda üretim yapabilen bu kimseler faturalarından çocuklarının ders notlarına kadar her konuya dijital ekran üzerinden hâkim olabilirler. Tüm bunların yanında online eğitim alan, online satış yapan hayatını bu sistem üzerinden kazanan kişiler de dijital vatandaş olarak kabul edilmektedirler. Bunları gerçekleştirirken etik kuralların ve sınırların farkında olan insanlar, hak ve sorumluluklarının da farkındadırlar.

Dijital Vatandaşlık Boyutları Nelerdir?

Dijital vatandaşlık boyutları 9 ayrı dala ayrılmaktadır. Bu 9 ayrı dal ile dijital vatandaşlar her zaman kontrollü ve bilgili hareket etmektedirler. Dijital erişim, ticaret ve iletişim dijital vatandaşlığın ilk 3 boyutudur. Sonrasında en sık kullanılan dijital okuryazarlık, dijital etik ve kanun gelmektedir. Bunların dışında dijital hak ve sorumluluklar, sağlık ve dijital güvenlik de diğer boyutlar olarak kabul edilmektedir.

Dijital Erişim, Ticaret ve İletişim Nedir?

Dijital erişim, herkes için uygun olan internet anlamına gelmektedir. Üretkenliğin temelinde herkese eşit hakların tanınması yatmaktadır. Kişilere tanınan eşit internet erişimi rahatlıkla istenen bilgiye ulaşmayı sağlamaktadır. Cinsiyet, yaş, dil, din ve ırk fark etmeksizin herkese tam katılım sağlanması esastır.

Dijital ticaret, elektronik ortam üzerinden satış yapmak ya da satın almak üzerine oturtulmuştur. İnternet üzerinden herhangi bir sıkıntı yaşamadan alışveriş yapabilmeniz bu duruma en güzel örnektir.

Dijital İletişim, iletişim kurmak isteyen bireylerin yalnızca gerçek hayatta değil dijital ortamda da iletişim kurmaları üzerine dayanmaktadır. Elektronik araçların kullanıldığı modern çağda dijital vatandaşlar en çok dijital iletişim üzerinde aktiftirler.

Dijital Okuryazarlık, Etik ve Kanun Nedir?

Dijital okuryazarlık özellikle lise ve üniversite dönemine gelmiş bireylerin en sık kullandığı dijital normdur. Öğrenme ve öğretme temeline dayandırılan dijital okuryazarlık, kişinin eğitimini bu şekilde de tamamlayabileceğinin farkında olmasını kapsamaktadır.

Gerçek dünyada yapılan her işin belli standardı olduğu gibi dijital dünyada da atılan adımların standardı vardır. Dijital etik, bu standartların farkında olmadır. Sanal küfürleşme, zorbalık ya da online rahatsızlık verme gibi tavırlar dijital vatandaşların etik kuralları çiğnemesi anlamına gelmektedir.

Dijital kanun, sanal dünyada atılan her adımın birbirinden farklı yaptırımlarla çerçevelendiğinin bilincinde olunmasıdır. Yasak yayınlar, yasadışı ifadeler ve tavırlar muhakkak kanunlar çerçevesinde yasaklanmış ve cezai işleme tabi tutulmuştur.

Dijital Haklar ve Sorumluluklar; Sağlık ve Güvenlik Nedir?

Dijital dünyada herkesin kendini dilediği gibi ifade edebilme özgürlüğüne dijital haklar ve sorumluluklar adı verilmektedir. Herkes duygu, düşünce ve fikirlerini paylaşmakta özgürdür.

Teknolojik dünyanın ortaya çıkardığı sağlık sorunlarının farkında olma dijital sağlık olarak adlandırılmıştır. Kişi ekrandan kaynaklı göz bozuklukları, radyasyon emilimi ve daha pek dijital sıkıntının odağı durumundadır. Bel, omuz ve sırt ağrılarından psikolojik travmalara kadar pek çok sorun ortaya çıkabilmektedir.

Dijital güvenlik ise kişinin online dünyaya karşı kendini koruma altına alması durumudur. Bilgilerinin güvenliği için şifrelendirme, virüs programları kurma bunlardan yalnızca birkaçıdır.