İş sahasında gerçekleşen kaza ve ölümlerde artış gözlemlenmesi, iş güvenliği alanında yaptırımları zorunlu kılmıştır. Ne kadar dikkat edilse de kanun ve kurallarla kontrol edilmeyen iş yerlerinde, güvenlik problemi yaşanabilmektedir.
İş sahasında güvenlik sağlayabilmek ve iş sahası uzmanı olabilmek içinse sınava girmek gerekmektedir. Girilen bu sınavda belli sertifikalar alınarak eğitim tamamlanır. Daha sonra uzman olarak nitelendirilirsiniz.
Yapılan düzenlemeler sonucunda her iş yerine iş güvenliği uzmanının zorunlu tutulması, İSG sınavına giren adayların da artış göstermesine neden olmuştur. Çalışma yılı ve sınav sonuçları doğrultusunda kişiler, belli düzeyde kategorileştirilmiş sertifikalar almaktadır. Bu sertifikalara bağlı olarak iş yerlerinde daha rahat çalışılabilmektedir. Yapılan sınavla iş güvenliğinin ne kadar ciddiye alındığı da ortaya konulmaktadır.
İçerik
İş güvenliği uzmanı olabilmek için girilen sınava İSG sınavı adı verilmektedir. Sınava giren adaylar belli zaman diliminde hazırlanarak kendi alanlarında sorulan sorulara cevap vermektedir. İSG sınavı, kişilerin uzman olabilme yeterliliklerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle hangi alanda sertifika alınacaksa o şekilde sağlam adımlar atılmalıdır.
Birbirinden farklı 4 ayrı alanda sertifika sağlayan sınava, yeterli düzeyde hazırlanan tüm adaylar, istedikleri şekilde puan alarak hızla eğitim ve sertifikalarını temin edebilirler. Bu süreçte yeterlilik ve donanım önemlidir.
İSG sınavına giren adayların başarılı olmaları durumunda iş güvenliği uzmanı olabilme yetkileri bulunmaktadır. Bu sınav hem iş istihdamı sağlamak hem de iş yerlerinde can güvenliğini korumak için oldukça faydalı bir adımdır. Üniversitelerin ilgili alanlarından bireylerin katılabileceği sınavda, aldığınız puan önemlidir.
Puanınıza ve çalışma yılınıza bağlı olarak A-B-C sertifikalarından herhangi birini almanız mümkündür. Sertifikalar belli düzeyde olduğu için en ideali A sertifikasıdır. Aynı tarihte ve aynı saatte 4 ayrı sertifika için de sınav yapılmaktadır. Koşulları sağlayan kişiler hangisine katılmak isterse katılabilirler.
İş güvenliği sertifikası almak isteyen kişiler, girmeleri gereken sınavı takip etmeliler. Yılın 2 ayrı döneminde yapılan İSG sınavı 1.dönem ve 2.dönem olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Katılmak isteyen adaylar Aralık ve Nisan aylarında yapılan bu iki ayrı sınavdan herhangi birine başvuruda bulunabilirler.
İSG sınavını uygulayan kurum ÖSYM’dir. ÖSYM’nin belirlemiş olduğu iller ise; Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Ankara ve Adana’dır. Bunların yanında Antalya, Bursa, Samsun, Sivas, Trabzon ve Gaziantep’te de sınavın yapıldığı bilinmektedir.İSG sınavı; Kayseri, Konya, Malatya’nın yanında Van’da da düzenlenmektedir. İstanbul ve İzmir gibi kalabalık şehirlerde 2-3 ayrı ilçeye bölünmektedir.
Sınavın yapıldığı illerin sayısı az olduğu için çevre illerden çok katılımcı olabilmektedir. Bu katılım oranında kontrolsüzlük gözlemlenir ya da sınav anında alan kapasitesi sorunu olursa ÖSYM tarafından ek sınav alanları ilan edilmektedir.
İSG sınavı 4 ayrı alanda gerçekleştirilmektedir. A, B, C sertifikaları dışında iş yeri hekimliği sertifikası almak isteyen adaylar da İSG sınavına girmektedir. Bu 4 alanın her biri farklı yerlerde aynı tarih ve aynı saatte yapılmaktadır. Sınav süresi toplamda 90 dakikadır. Adaylar 1,5 saat boyunca sertifikalarını almak için soruları çözmek durumundadır.
İSG sınavında adaylara yöneltilen 60 soru yer almaktadır. Çoktan seçmeli test bazında yapılacak olan sınavda her sertifika türü için ayrı soru kitapçığı mevcuttur. Aynı saat ve tarihte sınava giren adaylar sertifika alımında farklı soruları çözecektir. Bu bağlamda A sertifikası almak isteyen adayla, B sertifikası almak isteyen adayın kitapçıkları da farklıdır. Bunun yanında test içeriğinde ortak bazı sorular da bulunmaktadır. Ortak konular 4 ayrı sertifika alanı için de aynı olabilmektedir.
İSG sınavına girecek olan adaylar, farklı konu dağılımları üzerinden test çözecektir. Her konunun soru dağılımı da farklılık göstermektedir. Konu başlıkları ise iş yeri hekimliği için ayrı A-B-C sertifikaları için ayrıdır. Bu bağlamda iş yeri hekimliği için sınavda sorulan konular; temel hukuk ve iş hukuku, genel İSG konuları, mevzuat ve sağlık üzerinedir. Bunun yanında teknik başlıklı sorular da yer almaktadır.
Sınavda çıkan bu başlıkların her birinin alt başlıkları bulunmaktadır. Sınava giren adaya sağlıkla ilgili mesleki cilt hastalıkları sorusu çıkabileceği gibi mesleki işitme kayıpları başlığından da soru çıkabilir.
A-B-C sertifikalarını alan kişiler için çıkan konular da teknik, sağlık, mevzuat, hukuk ve genel İSG konuları olmasına karşın alt başlıkları farklılık taşımaktadır.
İş güvenliği uzmanı olmak isteyen adaylar iş yeri hekimliği için sınava girmek isterlerse hukuk konularından %5, teknik konulardan %15 soru dağılımını çözecektir. Bunun yanında genel İSG konularından %15 yüzdelik çözerken; %30 mevzuat soruları, %35 sağlık üzerine soru ile karşılaşacaktır.
Kişi A, B ve C sertifikaları için sınava girecekse bu durumda hukuk konularından %5, sağlık konularından %10 soru dağılımı ile karşılaşacaktır. Genel İSG konularından %15 soru dağılımı dikkat çekerken mevzuatla ilgili %30, teknik detaylarla ilgili %40 soru dağılımı çözecektir.
A sertifikası almak için sınava girmek isteyen kişilerin; B sertifikası ile en az 4 yıl fiilen görev yapmış olması gerekmektedir. Mühendislik ve mimarlık fakültesinden mezun olanlar, iş sağlığı alanında doktora yapmış olanlar, genel müdürlük ya da bağlı birimlerde en az 10 yıl görev yapmış olanlar da A sertifikası almaya hak kazanmaktadır. Bunun dışında iş sağlığı alanında müfettiş yardımcılığı süresi de dâhil olmak üzere en az 10 yıl görev yapmış olanlara da sınav hakkı tanınmaktadır.
B sertifikası alabilecek kişilerin C sertifikası ile en az 3 yıl fiilen görev yapmış olması gerekmektedir. İş sağlığı ve güvenliği alanında yüksek lisans yapmış olan mühendis ya da mimarlar da B sertifikası sınavına girebilmektedir.
İş sağlığı alanında teftiş yapan mühendis, mimar ya da teknik eleman olan bireyler, ilgili bakanlık ya da kurumda 10 yıldan fazla görev aldıysa aynı şekilde sertifika sınavına kabul edilmektedir.
Herhangi bir üniversitenin mühendislik, mimarlık bölümünden mezun olan adaylar C sertifikası sınavına girebilirler. Aynı fırsat teknik elemanlara da tanınmaktadır. İlgili bakanlıkta ve kurumlarda iş sağlığı alanıyla ilgili en az 10 yıl görev almış olan bireyler C sertifikasını almak için sınava başvuruda bulunabilirler.
İSG sınav ücreti sınav döneminde değişikliği uğrama ihtimaliyle beraber 120 TL olarak bilinmektedir. Adaylar sistem üzerinden sınav başvurusunda bulunurlarken aynı zamanda başvurularını onaylatmak zorundadır.
Onaylatma işlemi ise ücreti yatırmanızla mümkün olacaktır. Sistemde belirtilen IBAN ya da hesap numarasına sınav ücretini yatırabileceğiniz gibi başvuru anında internet bankacılığıyla da yatırabilirsiniz. Tüm bunların yanında kredi kartınızı kullanma hakkınız da bulunmaktadır.
İSG sınav ücretleri tek bir sınav sürecini kapsamaktadır. Sınava bir kez giriş yapıp başarısız olursanız ikinci girişinizde yeniden başvuru ücreti yatırmanız gerekecektir.