Nefes egzersizleri pek çok hastalığın tedavisinde destek amaçlı kullanılan bir yöntem. Bu yazımızda nefes egzersizleri nedir? Nasıl uygulanır? Ne işe yarar? Nefes egzersizlerinin türleri nelerdir? gibi pek çok sorunun cevabını bulabilirsiniz.
Sağlıklı yaşamın anahtarlarından biri olan nefes, doğru alındığında mutluluk seviyenizden akciğer sağlığınıza kadar pek çok yönde etki sağlamaktadır. Nefes egzersizleri adı altında kontrollü nefes almayı öğrendiğiniz takdirde stresle başa çıkmayı, enerjinizi doğru yönlendirmeyi de öğrenebilmektesiniz.
Temelde yoga, meditasyon ya da panik atak gibi psikolojik desteklerde uygulanan nefes egzersizleri, kişinin kendini iyi hissetmesine de yardımcı olmaktadır. Hızlı ve pratik bir yöntem olduğu için pek çok doktor tarafından da önerilen bir uygulamadır.
Ani şoklar, travmatik durumlar ya da şiddetli sinirlenmelerde en sık başvurulan çözümlerden biri nefes egzersizidir. Nefesinizi doğru kontrol ettiğinizde yaşama enerjiniz artacak daha sağlıklı ve mutlu hissedeceksiniz. Ayrıca akciğerleriniz, kalbiniz ve tüm kan dolaşımınız yenilenerek harekete geçecektir.
İçerik
Vücudu rahatlatma amacıyla nefes alış verişi üzerinde çalışma yapmaya nefes egzersizi adı verilmektedir. Öğrenilen egzersizler, belli konularda kişinin kendini daha iyi hissetmesini amaçlamaktadır. Bu konulardan ilki öfke patlamalarıdır. Öfke sorunu nedeniyle psikoloğa başvuran pek çok kişiye ilk adım olarak nefes egzersizi öğretilir. Doktor önerileri doğrultusunda kısa sürede öfke dizginlemesi sağlanabilmektedir.
Nefes egzersizleri, diyaframa alınan oksijenin doğru yönlendirilmesi temeline oturtulur. Bunun yanında kişinin, aldığı nefesle paralel olarak düşüncelerini de kontrol etmesi amaçlanır. Böylece vücuda olumlu enerji kazandırılır. Temelde psikologlar tarafından kullanılsa da tüm doktorların vücut sağlığı için önerdiği bir uygulamadır.
Nefes alıp verme egzersizinin; uyarıcı, gevşeme, nadi shodhana, kafatası aydınlatan nefes gibi birçok türü bulunmaktadır. Bunlardan biri eşit şekilde alış veriş sağlamaktır. Nefes alırken 4’e kadar sayın, verirken 4’e kadar sayın. Burnunuzdan alıp burnunuzdan verin. Eşit nefes egzersizini bilhassa uyku öncesi yaptığınızda çokça faydalı olduğunu görebilirsiniz.
Bir diğer nefes egzersizi karın yardımıyla yapılır. Bir eliniz karnınızın üzerinde diğeri göğsünüzün üzerinde ciğerlerinizi şişirinceye kadar nefes alın. Şişkinliğin göğüs kısmınızda değil ciğerlerinizde olduğundan emin olun. Yaklaşık 7 kez nefes alıp verin. Bu şekilde omuzlarınızdan ayaklarınıza kadar rahatlayacaksınız.
Nefes egzersizi yaparken esas olan motivasyondur. Bu nedenle gözlerinizi kapatarak, sessiz bir ortamda nefes alış verişi yapmaya özen göstermelisiniz. Tercih ettiğiniz egzersizleri oturarak yapmanız daha olumlu sonuç verecektir. Bunun dışında çalıştığınız her nefes egzersizinizi sürekli devam ettirmeniz de önemlidir.
Nefes egzersizi yapmak her şeyden önce vücut gerginliğine son verir. Gerginliğin son bulması ile sinir sisteminiz daha sağlıklı çalışmaya başlar. Kontrol edilemeyen gizli stres, tüm bedeninizi ele geçirmeden nefes egzersizleri ile bunu aşmanız mümkündür.
Kronik yorgunluk için doktorlar tarafından önerilen ilk egzersiz nefes egzersizidir. Yorgun halinizin yerine enerjik olmanıza yardımcı olur. Bunun dışında uyku problemlerinizin aşılmasını da destekler. Devamlılık gösteren uyku sorununu nefes egzersizleri ile engellemeniz mümkündür.
Konsantrasyon sorunu yaşayan kişiler, nefes egzersizi ile odaklanmalarını kolaylaştırabilirler. Bilhassa henüz ergenlik döneminde sıkça görülen odaklanamama sorununu nefes egzersizleri ile aşmak mümkündür.
Çarpıntı, göğüs bölgesinde ağrı, şiddetli korku ve boğulma endişesi olarak nitelendirilen panik atak; nefes egzersizleri ile hafifletilebilen bir hastalıktır. En fazla 10 dakika süren atak boyunca doğru nefes egzersizi ile süreci rahat atlatmak mümkündür.
İstemli olarak kontrol edilebilen solunum sistemi atağın sakin karşılanmasına yardımcı olacaktır. Atak geldiği ilk an, nefes sayınızı göz önünde bulundurmalısınız. Panik atak anında kişide soluk alıp verme hızı artar. Her şeyden önce bu hızı azaltmanız gerektiğini düşünmelisiniz. Daha sonra uzanma pozisyonunu alın. Burnunuzdan derin bir nefes alarak 8’e kadar sayın. 8’e geldiğinizde nefesi verin. Sonra kendinize teklinde bulunun. Yalnızca bir atak, geçecek, rahatla, iyisin gibi telkinler ile kendinizi ikna edin. Telkinler sona erdiğinde her 3 saniyede bir kez nefes alın. Atak sonuna dek aynı egzersize devam edin.
İlginizi Çekebilir: Panik Atak Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Vücudunuza hâkim olmaya başlayan stres, sizi huzursuz ettiğinde nefes egzersizlerini uygulamaya başlamalısınız. Özellikle yoğun baskı altında olduğunuz anlarda eşit nefes alıp verme egzersizini tercih etmelisiniz. Bunun dışında şiddetli kazalarda, şok anlarında, ölümle karşı karşıya geldiğinizde nefes koordinasyonuna başlamalısınız. Bu gibi durumlarda da gevşeme egzersizi işinize yarayacaktır.
Kişi, gün içinde en az 10 dakika nefes egzersizi yapmalıdır. Uygun olan zaman dilimi ise uyku öncesi ve sonrasıdır. Uyumadan önce negatif enerji ve düşüncelerden sıyrılmanızı sağlayacak olan nefes egzersizi, rahat uyumanızı sağlayacaktır. Bunun yanında uyandığınızda da enerjiniz yüksek olacaktır.
Nefes egzersizi yapma alışkanlığı bulunan kişiler, hayatlarının her anında bu egzersizlerden faydalanabilirler. Bunun yanında egzersizlerin en çok işe yaradığı anlar kriz anlarıdır. Panik atak geçirdiğiniz sırada nefes egzersizinin çok faydalı olduğunu görebilirsiniz. Biriyle tartıştığınız sırada kendinize hâkim olabilmeniz için egzersizler yardımcı olacaktır. Süreklilik gösteren uyku sorunlarınızın önüne geçmek istediğinizde nefes egzersizleri oldukça faydalıdır.
Solunum egzersizlerinin en faydalı olduğu anlardan biri de ağlama anlarıdır. Ağlama nöbetiniz sırasında kendinizi rahatlatmak isterseniz nefes egzersizleri işe yarayacaktır.
Kişi, güne uyandığında ilk önce uyarıcı nefes egzersizini denemelidir. Dik oturun, gözlerinizi kapatın. Ağzınızı hafifçe kapatarak burnunuzdan nefes alın. Ellerinizi köprücük kemiklerinizin üzerine koyun. Her nefes alıp verdiğinizde bu bölgede bulunan kasların gevşediğini hissedebilirsiniz. Yaklaşık 10-15 dakika bu egzersizi yapın.
Uyanış sonrası yapılan nefes egzersizinin yanında uyumadan önce yapılması gereken nefes egzersizi de faydalıdır. Gevşeme egzersizi olarak adlandırılan bu egzersizi, her gece uyumadan önce uygulayın. Dik oturur pozisyonda dilinizi dişlerinizin iç kısmına dokundurun. Burnunuzdan nefes alıp hafif aralık bıraktığınız ağzınızdan verin. Aldığınız nefesi 6 saniye içinizde tutun sonra verin. Yaklaşık 4 kez bu işlemi gerçekleştirin. Yaklaşık 10 dakika yapmanız yeterli olacaktır.
Temel nefes egzersizleri, nefesi hissedebilme üzerine yoğunlaşmak amacıyla yapılır. Nefes alma egzersizlerinin birçok türetilmiş çeşidi bulunmaktadır. Amaçları birbirine benzese de temel nefes egzersizleri günlük yaşam için yeterlidir. Kişi güne başlarken gözlem nefesi egzersizini yapmalıdır. Hiçbir harekete odaklanmadan yalnızca nefesinizi gözlemlediğiniz bu egzersizden sonra dışa verme egzersizinizi tercih edebilirsiniz. Dışa verme egzersizinde, nefes alış verişine dışarı vererek başlamalısınız. Yön değişikliği kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır.
Temel egzersizlerden bir diğeri, nefes dinleme egzersizidir. Gözlerinizi kapatın, kollarınızı iki yana açın. Sadece nefesinizi dinleyip tüm rüzgârı nefesinizle içinize çektiğinizi farz edin. Sonra yavaş yavaş verin. Yaklaşık 10-12 kez bu şekilde nefes alıp vermek rahatlamanıza yardımcı olacaktır.
Nefes egzersizleri için mecburi herhangi bir mekân yoktur. Kendinizi rahat hissettiğiniz her yerde egzersiz yapabilirsiniz. Ayakta yapabildiğiniz egzersizler için bir bahçe ile otobüs durağı arasında fark yoktur. Aynı kural oturarak yapılan egzersizler için de geçerlidir. Odanız, bahçeniz, metro ya da sahil kenarı fark etmeksizin her yerde nefes egzersizi yapabilirsiniz. Kişinin düşünceleri ve nefesini duyabileceği her yer egzersiz için yeterlidir.
Doğru nefes alıp vermek, kişinin metabolizmasının daha sağlıklı çalışmasına yardımcı olur. Özellikle gevşeme ve rahat uyuma desteği bulunan nefes egzersizleri, kilo vermek isteyen kişiler için faydalıdır. Hem metabolizmanın hızlanması hem de daha rahat çalışabilmesi zayıflama sürecini etkileyecektir. Bunun yanında kişinin nefes egzersizleri ile kendini ikna etme düzeyi artacaktır. Zayıfladıkça daha rahat nefes aldığını hissedecek olan kişi, egzersizler yardımıyla psikolojik ikna aşamasını tamamlayacaktır.
Zayıflama konusunda farklı içeriklere göz atmak isterseniz; sizi buraya alalım.
Stres pek çok kişide yemek yeme alışkanlığına neden olmaktadır. Baş edilmeme durumunda kişide şiddetli yeme isteği ortaya çıkmaktadır. Bu durumda bireyin stresi ortadan kaldırabilmesi için nefes egzersizleri işe yarayacaktır. Bastırılan stres ve kaygı, kişinin zayıflamasına da yardımcı olacaktır.