Çeşitli hastalıkların tedavisinde en sık kullanılan radyasyon tedavilerinden ikisi dışarıdan ve içeriden uygulanan radyoterapiler olarak bilinmektedir. Bu tipteki tedavilerin genel etkileri ile çeşitli yan etkileri konusunda çeşitli görüşler olsa da hala en çok tercih edilen tedavi yöntemlerinden biri radyoterapidir.

Radyoterapi konusunda kar zarar tablosunu iyi okumak önemlidir. Radyoterapi tedavisi için karar verme aşamasında doktorunuza, kafanızı karıştıran her türlü soruyu sormanızda yarar vardır. Radyoterapi, ışın tedavisi olarak da bilinmektedir.

Radyoterapi, özellikle kanser hücreleri üzerinde yayılmayı ve büyümeyi engelleyici etkisi olduğu kabul edilmiştir. Bu gibi hastalıkların tedavisinde kullanılacak radyasyon miktarında bazı belirleyici öğeler vardır. Radyoterapinin ince çizgisi bu radyasyon miktarlarından geçmektedir.

Radyoterapi Nedir?

Işın tedavisi olarak da bilinen radyoterapi, çeşitli hastalıkların tedavisinde, radyasyon adı verilmiş yüksek enerjili partiküllerin hastaya uygulanmasıdır. Keşfedilen bu yöntemi kısa sürede tedavi amacıyla birçok yerde kullanılmaya başlanmıştır.

Tedavide x ışını hastaya empoze edilir ve kanserli hücrelerin bu ışından etkilenerek yapısını değiştirmesi beklenir. Radyoterapi gelişen teknolojiden nasibini almıştır. Teknik açıdan daha iyi, hastaya daha az etkisi olan birçok radyoterapi cihazı ortaya çıkmıştır.

Radyoterapinin Tarihçesi

Radyoterapinin, 1895 yılında fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen’in x ışınını keşfetmesiyle birlikte temelleri atılmıştır. Keşfin hemen ardından ışınlar, tümör tedavisinde kullanılmıştır. Tümör tedavisiyle var olmaya başlayan radyoterapi günümüzde kanser hastalıklarının tedavisinde kullanılabilir hale gelmiştir.

Radyoterapi Nasıl Yapılır?

İlk aşamada hastanın değerlendirmesi yapılmaktadır. Yapılan tetkikler, elde edilen raporlar karar verme aşamasında yeterli değilse kalan soru işaretlerini yok etmek için kalan değerlendirmeler de yapılır. Hastaya tedaviyle ve tedavinin yan etkileriyle ilgili tüm bilgiler verilir.

Tümörün, zararlı hücrenin tipine, yayılma bölgesine ve hastalığın ilerleyişine göre doz ve tedavi süresi belirlenir. Tetkiklerle elde edilen görüntüler DICOM bağlantısı sayesinde planlama yapılacak bilgisayara aktarılır. Hedef bölge ve çevredeki organlar işaretlenir ve hazırlık aşaması bitirilir. Sağlık fizikçisi bu aşamadan sonra fizik verilerini ortaya çıkarır. Bu veriler kontrol edildikten sonra tedaviye başlanır.

Radyoterapi Neden Yapılır?

İnsan vücudunda her hücre büyür ve bölünür ama kanser hücreleri, sağlıklı hücrelere göre daha hızlıdır. Kansere ve tümörlere karşı x ışınının etkisi keşfedilince tedavi yöntemi olarak kullanmak kaçınılmazdı. Bu iki tür hastalıkta hücrelerin çoğalmasıyla ve civardaki organlara zarar vermesiyle ilgili bilinen etkili yöntemler zaten sınırlı olduğundan radyoterapi de sıkça tercih edilmektedir.

Işın tedavisinde hastaya verilen ışınlar, kötü karakterli hücrelerin yapısını etkilemekte ve büyümesine engel olmaktadır. Kısacası radyoterapi, belirtilerin hafifletilmesine de etki etmekle beraber iyileşme sağlamaya yöneliktir.

Radyoterapi Ne Kadar Süre Uygulanır?

Işın tedavisinde hastalara genel olarak ortalama 6-7 haftalık bir tedavi dönemi önerilmektedir. Bu süreçte toplamda 6000-7000 civarında ışın dozu uygun görülmektedir. Tedavi planında bu toplam ışın her gün 25-30 kez olacak şekilde dağıtılmaktadır.

Hastaya her gün ortalama 3 dakikada 200 civarında ışın dozu verilir. Tedavinin ani bir şekilde verilmesinin en önemli nedeni radyasyonunun hasarından hastayı korumaktır. Bir diğer neden ise radyasyondan kendisini koruyabilmiş kanser hücrelerinin bir sonraki dozdan etkilenmesini sağlamaktır.

Radyasyon Dozu Neye Göre Belirlenir?

Radyoterapide verilecek radyasyon dozu belirlenirken hastaların kaç yaşında olduğunda, kanserin büyüklüğüne ve hangi safhada olduğuna, ışın tedavisine karşı bu hücrelerin duyarlılık durumuna bakılır. Tüm bunlar hastalıkla ilgili belirleyicilerdir. Hastayla ilgili belirleyicilerde hastanın tedaviyi kaldırabilecek durumda olup olmadığında bakılır. Ayrıca hastanın tedavi sonrasında nasıl bir yaşam kalitesi beklediği de önemli bir belirleyicidir.