Son zamanlarda sıkça duyulan İkea etkisi tabiri, kimileri için pek çok ifade ederken kimilerince desteklenmiyor. Ünlü mobilya mağazası İkea ile ilişkili olan bu İkea etkisi, herkeste aynı etkiyi yaratmıyor.

İkea etkisi bir tür tez gibi düşünülebilir ve kabul edilirliği bu nedenle değişkendir. Üstelik bu meşhur İkea etkisi, sadece mobilya sektörüyle de ilişkili değil. Bir kesim İkea etkisini kabul edip desteklerken; bir kesim İkea etkisinin saçma bir takıntı olduğunu savunmaktadır.

Herkes için kendi özenerek, vakit harcayarak yaptığı şeyler değerlidir ama İkea etkisinde değer verme mevzusu sınırları biraz aşacak boyutlardadır. Bir anda ortaya çıkan ve hayatımızda yer edinmeyi başaran İkea etkisi, günlük hayatta çok kez duyulur hale gelmiştir.

İkea Etkisi Nedir?

Ürünün üretilmesinde, geliştirilmesinde herhangi bir açıdan katkı sağlayanların, o ürüne daha fazla değer vermesi olarak tanımlanan İkea etkisi kültürümüzdeki el emeği göz nuru olayıyla benzerlikler içermektedir. Kısacası insanların kendi yaptıkları şeylere daha fazla sevgi beslemesi olarak ifade edilebilir.

İkea Etkisinin Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

İkea etkisi insanın kendi çabasıyla bir şeyler yapmaya başladığı günden beri vardır. Milattan önce ilk insanlar zamanında bile var olduğu düşünülmektedir. İ

smi İkea etkisi olmasa da taş devrinde yaşamış kişi kendisine kalacak yer inşa edip buraya değer verebilmiştir. Kısacası ismen farklı olabilecek bu etki insanlığın varlığından beri bir şekilde işlemektedir.

İkea etkisinin varlığı en çok da pazarlamacıların işine yaramaktadır. Müşterilerini biraz zahmete sokarak ürün hazır etmelerini isteyen firmalar daha kolay müşteri çekebilmektedir. Yıllar önceki hazır kek karışımı denemeleri de bunun en iyi örneklerinden kabul edilmektedir.

İkea Etkisi Süreci Nasıl İşliyor?

İkea etkisinde süreç kişinin bir ürünü ya da ürüne ait parçaları ayrı ayrı almasıyla bağlıyor. Kişiler ürünü tamamlamada, kullanıma hazır hale getirmede kendilerinden, el emeklerinden bir şeyler katıyor ve ürünü hazır hale getiriyor.

El emeği söz konusu olunca da bu ürüne karşı bağlılık ve sevgi diğer ürünlere oranla daha fazla oluyor. Zahmet vererek elde edilen ürün, mekandaki, evdeki, iş yerindeki ya da arabadaki en değerli şey oluyor.

İkea’nın Başarısının Arkasında İkea Etkisi mi Var?

İkea etkisi, ünlü mobilya mağazası İkea’nın etkisiyle isimlenmiş olsa da aslında İkea etkisi eskiden beri farklı isimlerle var olan bir şeydir. İnsanlar çok eski zamanlardan günümüze dek el emeği ürünlere hep daha çok değer vermiştir.

İkea’nın tüm dünyada başarılı olmasında ve çok satmasında insanların eskiden beri var olan bu yapısı etkilidir ama o zamanlar ki ismi İkea etkisi değildir. İkea etkisi denen süreç zaman içinde mobilya mağazasının ismiyle daha anlamlı hale gelmiştir çünkü bu etkiyi yaratabilen ender isimlerden birisidir.

İkea Etkisi İsmi Nereden Geliyor?

Eskiden el emeği olarak kabul ettiğimiz bu bir şeyleri elde etme sürecindeki emek günümüzde İkea etkisi ismiyle sık sık gündeme geliyor. İkea etkisi isminin oluşmasında ünlü mobilya mağazası İkea’nın etkisi elbette büyük. Yani İkea etkisi dediğimiz şey belli bir kökene sahip olsa da İkea mağazasıyla birlikte gündeme gelmiştir.

İkea Etkisinin Gerçeklik Payı Var mı?

İkea etkisinin, belli bir kesime göre gerçeklik payı vardır. Bu etkiye inanan ve kendi emekleriyle hazır ettikleri ürüne daha fazla değer veren insanlar, İkea etkisini daha kolay benimsemiştir. İkea etkisi üzerine araştırmalar bile yapılmıştır.

Ariely isimli bilim insanın yaptığı araştırmada iki farklı deney grubu oluşturulmuştur. İlk gruba belli bir ücret karşılığında, verilen legolardan maket yapmaları söylenmiştir.

Aynı gruba daha sonra daha az bir ücrete aynı maketten yapmaları söylenmiştir. Diğer gruba ise aynı şekilde maket yapmaları söylenmiş ama bazı farklılıklarla. İkinci grup maketi daha düşük ücretle yapacaktır ve maketler denekler karşısında parçalarına ayrılmışlardır.

Araştırma her iki grubunda verilen fiyata artık maket yapmayacağını söyleyene kadar işlem sürekli devam ettirilmiş. Araştırma sonucunda ilk grupta maket yapan ve maketleri parçalanmayan kişiler daha düşük ücretle maket yapmayı kabul etmiştir. Yani insanların önem verdiği para değil; el emeklerinin kalıcı olması olmuştur. Maketleri sökülen ve yeniden yaptırılan ikinci grupta ise emeklerin boşa gittiği düşüncesi hakim olmuş ve iş motivasyonlarında düşüş olmuştur.

İkea Etkisi Bir Takıntı mı?

İkea etkisi içeriği bakımından bir psikolojik etki olarak kabul edilmektedir. Bazı kişiler bunu dozunda yaşarken bazıları durumu hastalık dereceğine getirebilmektedir.

İkea etkisi hissetmeyenler için el emeğine değer vermiyor düşüncesi yeterli bir açıklama olabilir ama İkea etkisini yoğun olarak hissedenler de takıntılı bir durumdan söz edilmelidir. Bu kişiler el emekleriyle yaptıkları ürüne verdiği değerde abartıya kaçmıştır ve bu ürüne zarar gelecek korkusu günlük yaşantılarını etkiler hale gelmiştir. Dolayısıyla böyle bir durum içinde İkea etkisi yaşayanların takıntılı olduğu söylenebilir.

Kısacası İkea etkisi tek başına bir takıntı olarak kabul edilemez ama etkinin aşırı hissedilmesi takıntı olarak kabul edilebilir. Gündelik hayatı etkileyecek şekilde bu eşyalara bağlılık nadir de olsa tedavi bile gerektirebilmektedir.

İkea Etkisini Herkes Hisseder mi?

İkea etkisi aslında göreceli bir kavramdır. Yani illa ki herkes kendi çabalarıyla ürettikleri şeylere aşırı bağlılık hissedecek diye bir şey yoktur. Bazıları ürünü tamamen sıfırdan kendileri üretse bile ürüne karşı aşırı bağlılık ve sevgi duymazken; bazıları tek bir vida eklese bile o ürüne haddinden fazla kıymet verebilir. İkea etkisinin insanlarda nasıl kabul görüldüğü veya reddedildiği belirlenebilir bir şey değildir.

İkea Etkisi Sadece Mobilya Sektöründe mi Geçerlidir?

İkea mağazalarında mobilyaların parça parça olup el emeğiyle bir araya getirilmesinden dolayı yoğun şekilde hissedilen İkea etkisi aslında sadece mobilya sektöründe geçerli değildir.

İkea mağazalarında yoğun hissedilmesinin altında yatan neden ise müşterilerin sadece mobilyayı toparlama aşamasında değil; tasarım aşamasında da fazlasıyla aktif olmasıdır. Mobilyanın iç dizaynından, kapak, kulp seçeneklerine kadar müşterinin fikri önemli olmaktadır. Dolayısıyla müşteri, mobilyanın her kısmıyla ayrı ayrı özel olarak ilgilenmektedir.

İkea etkisi mobilya sektöründe yoğun olarak hissedilmesine karşın aslında pek çok alanda etkilidir. Gıda mobilya sektöründen sonra İkea etkisinin yoğun olarak hissedildiği sektörlerden birisidir. Bir dönem hazır kek karışımları piyasaya sunulmuş ve bu karışımlara pek çok ev hanımı tepki göstermiştir.

El emeklerinin hiç sayıldığı düşünen ev hanımları için firmalar karışımlarını tekrar gözden geçirmiş ve neticede yeni hazırlanan karışımlar ortaya çıkmıştır. Yeni karışımlar hanımlardan karışımın içine yumurta, süt gibi bir takım malzemeler eklemeleri istenmektedir. Müşteriyi bu şekilde az da olsa uğraştırmak firmalara olumlu olarak geri dönüş yapıyor.

İkea etkisine mobilya dışında bir örnek de kendin pişir kendin ye alanlarıdır. İnsanlar emek vererek hazırladıkları yemekleri tüketmeyi; şık bir restoranda sipariş usulüyle yemek yemeye tercih ediyorlar. Aynı şer mangal, piknik konularında da geçerli. Piknik için harcanan paraya çok iyi bir yerde hazır yemek mümkünken pek çok kişi mangalı kendi yakmayı, eti kendi pişirmeyi tercih ediyor ve bundan daha fazla keyif alıyor.