Kurban kesme ve kurban bağışı birçok kişinin aklında soru işareti yaratan detaylara sahiptir. Özellikleri, şartları hangi detaylara sahip olması gerektiği gibi pek çok konu merak edilmektedir.
Zilhicce ayının 10. günü gerçekleştirilen kurban kesimi, iki şekilde yapılmaktadır. Birinci kurban kesiminde Zilhicce ayının 10. günü sabah namazından 12. günü güneş batımına kadar yapılan kesimlerdir.
Kurban bayramı olarak isimlendirilen bu süreçte tüm Müslüman âlemi kurban kesmeye gayret göstermektedir. İkinci kurban kesimi ise adak şeklinde yapılmaktadır. Bu kesimler serbest kesimler olduğu için istenilen zamanda şartlar yerine getirildiği sürece yapılabilmektedir.
İçerik
İslam’da kurbanın hükmü birçok din bilimci tarafından tartışılan konulardan biridir. Kurban kesmek farz mı, vacip mi yoksa sünnet mi tartışmaları sürerken bu üç başlığın da kendine özel gereklilikleri olduğu unutulmamalıdır.
Kurban kesmenin İslamiyet’teki hükmü vaciptir. Birçok fikir ayrılığı olsa da kesilen kurbanın sünnetle farz arasında olduğu bilinmektedir. Farz Allah tarafından zorunlu kılınan ibadetlerdir.
Kurban ise bu açıdan farz değildir çünkü gücü yetmeyenin kurban kesmeme hakkı bulunmaktadır. Maddi açıdan gücü olmayanlar bu konuda serbest bırakıldığı için kurban kesmek, farz değil vaciptir.
Kurbanı sünnet gibi değerlendirmek de çok doğru değildir çünkü sünnete nazaran yapılması konusunda daha ısrarcı olunmuştur.
Kurbanlık hayvanlar iyi bilinmesi gereken hayvanlardır. İslamiyet’te kurban edilebilecek hayvanlar, net olarak belirtilmiş ve bu kuralların dışına çıkıldığında kurban kabul edilmemiştir. Bunun için ilk olarak koyun ve keçi belirtilmiştir. Küçükbaş hayvan kurban etmek isterseniz koyun ve keçi ideal hayvanlardır.
Büyükbaş hayvan kurban etmek isteyenler ise sığır ya da deve kurban edebilmektedir. Kabul edilen bu 3 cins hayvanın hem dişisi hem de erkeği kurban olarak tercih edilmektedir. Kurbanlık küçükbaşlarda erkeklerin tercih edilmesi daha bereketli olmaktadır.
Koyunlar 6 aylık olduklarında keçiler ise 1 yaşını doldurduklarında kesilebilmektedir. Develerin ise yaş sınırı 5’tir. 5 yaşını doldurmamış hiçbir deve, kurbanlık olarak kesilmemelidir.
Kurban nasıl kesilir bilmek önemlidir çünkü hem hayvana acı çektirmeden kesmek hem de en verimli şekilde değerlendirmek ancak bu bilinçle gerçekleşir. İslamiyet’in tarifine uygun şekilde kurban kesilmesi pratik ve daha sağlıklı olmaktadır. Bunu gerçekleştirmek için 2 yol bulunmaktadır.
Kurban kesmek için ilk yol boğazın çeneye bitişik olan noktasından kesmektir. Bu kesim tarzına zebh ismi verilmektedir. Zebh kesim tercih edilmediğinde nahr kesim tarzı da uygulanabilmektedir.
Nahr kesimde boğazın göğse bitişik olan kısmından kesilmesi uygun görülmektedir. Develerin nahr yolu ile diğer kurbanlarınsa zebh yoluyla kesilmesi sünnet olarak belirtilmiştir.
Kurban sünnete uygun şekilde kesildiğinde çok daha bereketli kabul edilmektedir. Fazla eziyet etmeden dikkatle kesmek en önemli şartlardan biridir. Bunun için bıçağınızı en keskin olacak şekilde hazırlamalısınız. Hayvanın göremeyeceği yere konması gereken büyük bıçak, kesim anına kadar saklanmalıdır.
Kurbanlık hayvan, kesim yerine kadar eziyet edilmeden götürülmelidir. Hayvanın yüzü ve ayakları kıbleye dönecek şekilde konumlandırılmalıdır. Sol tarafı üzerine yatırılması önemlidir.
Sağ arka ayağın serbest bırakılması ve diğer 3 ayağın bağlanması gerekmektedir. Sonrasında kurban kesme ayetleri okunmalıdır. Daha sonrasında besleme çekilerek boyundan kesim gerçekleştirilmelidir. Damarlar tamamen kesilip kan boşaltılmalıdır.
Hayvanın tamamen ölmesinin beklenmesi mecburidir. Sonrasında başı kesilip alınmalı ve iç organları temizlenmelidir. Son olarak muhafaza edilecek olan etler alınmalı ve paylaşılacak olanlar kararlaştırılmalıdır.
Kurban kesiminin temelinde paylaşmak yatmaktadır. Bunu gerçekleştirmek için etin 3 gruba ayrılması gerekmektedir. Bir grubun evde size kalması, bir grubun aile ve akrabalara paylaştırılması, diğer grubunda kurban kesemeyen kişilere verilmesi tavsiye edilmektedir.
Bu noktada elinizde kalan kurbanın kaç kilogram geldiğine dikkat ederek paylaşım yapabilirsiniz. Etin hepsini evde bırakmanızda herhangi bir engel yoktur ancak paylaşmak sünnettir. Bu sebeple yalnızca bir grubu alıp diğerlerini dağıtmanız daha makbul edilmektedir.
Kurban kesiminde kurbanın kötü yerlerinin dağıtılması hoş karşılanmamakta ve kendi yiyebileceğiniz gibi olan kısımları dağıtmanız tavsiye edilmektedir.