Artikülasyon Bozukluğu Nedir? Nasıl anlaşılır? Tedavi için yapılabilecek artikülasyon bozukluğu egzersizleri nelerdir? sorularının cevaplarına ve pek çok önemli ayrıntıya içeriğimizde yer verdik.
Konuşmayı öğrenen bebek, etrafından duyduklarını taklit etmekten başka bir şey yapmıyordur. Zaman içinde taklit ettiği kelimeler artar ve bunları anlamlı diziler haline getirmeyi de öğrendiği zaman, konuşmaya başladı denir. Fakat bu süreçte bazı şeyler yanlış gidebilir ve seslerin yanlış çıkması, vurguların yanlış yapılması gibi aksaklıklar, fark edilmeyebilir. Bu durum, yetişkinlik döneminde, iletişim problemlerine sebep olabilir.
Telefonda konuştuğunuz kişinin ne söylediğini anlayamıyorsanız, kodlamasını istemek zorunda kalıyorsanız, sorun sizde değil, muhtemelen artikülasyon bozukluğu yaşayan, karşınızdaki kişidedir.
Bir amatör tiyatro oyununu izlemeye ve sabretmeye çalışmanıza rağmen, söylenen kelimeleri anlayamıyorsanız ve oyunu izlemek sizin için eziyet haline gelmeye başladıysa, sahnedeki grubun, artikülasyon egzersizlerini aksattığını bilmelisiniz.
İçerik
Pek çok bilimsel kelime gibi, artikülasyon kelimesi de Fransızcanın hediyesidir. Telaffuz olarak isimlendirilen, kelimelerin seslendirilmesi sırasında, hecelerin gerektiği şekilde bölünmesini ifade etmek için kullanılmaktadır. İçimizden gelen nefesin, sese dönüşerek, anatomik yapıdaki artikülasyon noktalarının düzgün çalışması ile kelime halinde, anlaşılır şekilde dışarı çıkmasıdır.
Artikülasyon, ilk olarak, konuşmaya başlanıldığı dönemde, aile içinde başlar. Daha sonra, çevre ile ilişkilerin artması ile gelişir. Düzgün diksiyonun şart olduğu mesleklerde ise, artikülasyon alıştırmalarının düzenli yapılarak, üst düzeye çıkarılması gerekmektedir.
Bebek konuşmasına benzeyen konuşma şekli, en belirgin artikülasyon bozukluğudur. Doğru telaffuz edilemeyen, kelimelerin hecelerini gerektiği şekilde ayırt edilemeyen konuşma bozukluğuna artikülasyon bozukluğu ismi verilmektedir. Artikülasyon bozukluğundan bahsedebilmek için, bazı harflerin seslerinin yanlış çıkarılması yeterlidir. Genel olarak; S ve R harflerinde sorun yaşayan kişiler, artikülasyon bozukluğundan mustariptir. Erken alınan tedbirler ile düzeltilmesi mümkündür.
Artikülasyon bozukluğu, fiziksel sebeplerden kaynaklanıyor olabilir. Tavşan dudağı denilen ve yarık damak olarak tarif edilebilecek fiziksel anomali, en bilinen artikülasyon bozukluğu sebebidir.
Yanlış büyüyen veya sonradan eğilen dişler, seslerin çıkmasını engelleyen sebepler olduğundan, artikülasyon bozukluğuna sebep olabilir. Duyma bozukluları, sesleri, en başından yanlış öğrenmeye sebep olduğundan, kelimelerin seslendirilmesinde sorun yaşanabilir.
Konuşmaya yeni başlayan çocuğun, psikolojik olarak baskı altında kalması, strese ve travmaya maruz kalması gibi sebepler, telaffuzun düzgün öğrenilmesine engel olma ihtimali vardır. Aynı zamanda, sevimli olduğu düşündüğünden, kelimeleri yanlış söyleyen çocuğun, doğruya yönlendirilmemesi de artikülasyon bozukluğu yaratabilir.
Artikülasyon, çocukluk çağında yerleşebilir. Konuşmaya başlayan çocuktan, kelimeleri bir yetişkin gibi söylenmesi beklenmez. Fakat bu durumun belli bir süre ile sınırlı olması gereklidir. 6 yaşında bir çocuk, bazı kelimeleri, hala ilk günkü gibi söylüyorsa, konunun üzerine giderek, ömür boyu uğraşacağı bir sıkıntıdan kurtarılabilir.
Artikülasyonu engellemek için, sürekli bebek gibi konuşan çocuğun sevimli olduğu düşünülmemeli ve sesleri düzgün çıkartması, kelimeleri gerektiği gibi telaffuz etmesi sağlanmalıdır. Bunu yaparken, sert davranılması, çok daha kötüye gitmeye sebep olacağından, kelimeleri tekrar tekrar söyletirken, oyun oynar veya sohbet eder gibi yapmakta fayda vardır.
Artikülasyon bozukluğu, fiziksel sebeplerdense, cerrahi müdahaleler ile tedavi edilebilir. Ağız yapısındaki anomaliler, gerekli doktor kontrollerinden sonra, bir dizi ameliyat sonunda tedavi edilebilir. İşitme sorunu gibi bir kaynaktan dolayı yaşanıyorsa, işitme cihazı ile duyma sağlandıktan sonra, sesler üzerine çalışılabilir.
Çocuk yaşta fark edilen artikülasyon bozukluğu, uzman kişilerce yapılacak konuşma egzersizleri ile kolayca çözülebilir. Çocuğun dil tembelliği gibi bir sorunu varsa, konuşma terapisi yerine, dil kaslarını geliştirmeye yönelik, aletli egzersizler gerekli olabilir. Uzun bir süreç gibi görünse de ses terapileri, çocuklarda son derece etkili bir tedavi yöntemidir.