Gebelikte çatı muayenesi, doğumun nasıl olacağına karar verilmesi açısından önemli. Pek çok anne adayı çatı muayenesi nasıl yapılır merak eder ve bu muayeneden çekinir. Bu yazımızda, aklınızdaki sorunları gidermek için çatı muayenesi nedir? sorularının cevaplarını verdik.
Gebelikte çatı muayenesi, doğum yönteminin nasıl olacağı konusunda fikir vermesi bakımından önemlidir. Anne adayları arasında alttan muayene olarak da bilinir. Bazı doktorlar çatı muayenesini tercih etmezler ancak genellikle uygulanan bir muayenedir.
Doğumun sezaryen olacağı, ilk doğumun sezaryen olması, bebeğin ters durması, gebeliğin çoğul olması, plasentanın doğum yolunda olması ve benzeri sebeplerden önceden belirginleşmişse çatı muayenesi yapmaya gerek kalmaz. Bu açıdan çatı muayenesinin annenin pelvik yapısının normal doğuma uygunluğunu belirlemek için yapıldığı söylenebilir.
Gebelik muayenesi yapıldığında, doğum esnasında yaşanabilecek zorluklar önceden tahmin edilmesi sağlanır ve doktor ile anne adayı, bu doğrultuda karar verir.
İçerik [Gizle]
Çatı muayenesi doktorun iki parmağı ile çatı kemiklerinin durumunu kontrol etmesidir. Jinekolojik muayene masasında yapılması uygundur. Gebeliğin son haftalarında yapılan uygulama jinekolojik muayene pozisyonunda yapılabilir.
Çatı muayenesinde anne adayı muayene masasına yerleşir. Doktor iki parmağı ile anne adayının çatı kemiklerinin arasında mesafeye bakar. Mesafe normalse ve başka bir sorun yoksa anne normal doğrum yapabilir. Çatı darlığı söz konusu ise değerlendirme farklı şekilde yapılır. Çoğu anne adayı gerek acı duyacağı endişesiyle gerekse çekingenlik dolayısıyla çatı muayenesi yaptırmak istemez. Bu düşünenin sonucu doğum sırasında anne ve bebeğin zor durumda kalmasına neden olacağından doğru bir yaklaşım değildir.
Çatı muayenesi için belirli bir zaman yoktur ama hamileliğin ilk iki trimesterinde yapılmaz. Doktorlar genellikle gebeliğin son dönemlerinde çatı muayenesi yapmayı tercih ederler. Birçok doktor daha önce doğum gerçekleşmemişse 38.haftayı beklemekten yanadır. Ancak çatı muayenesi için genel tercih 37.haftadır ama 34. haftadan itibaren yapılabilir. Bunun yanında çatı muayenesinin hiç yapılmaması da söz konusu olabilir.
Çatı muayenesi sonucunda anne adayının pelvik durumu normal olarak değerlendirilmişse normal doğum için bir engel yok demektir. Çatı darlığı annenin pelvik yapısının yani çatı kemikleri mesafesinin dar olduğu anlamına gelir. Çatı darlığını gebelik boyunca herhangi bir belirti vermez. Sadece çatı muayenesi sonucu anlaşılabilir.
Muayene sonrasında çatı darlığı tespit edilmişse yani doğum yolu normal doğum için fazla dar ise annede normal doğum denenmeden doğrudan sezaryene yönlendirilir. Ancak muayene her seferinde doğum yolunu belirleyecek net bilgiler vermeyebilir. Eğer net bir sonuç elde edilememişse öncelikle normal doğum beklenir. Normal doğum esnasında doğum ilerlemezse ve anne ve bebek zorlanırsa sonradan sezaryene geçilebilir.
Normal doğum esnasında çatının durumu tekrar muayene edilir ve bu sefer daha net bilgi edinilebilir. Ancak bu yöntem doğumdan önce çatı muayenesi yapılmadan doğrudan tercih edilmez. 37 ve 38. haftalarda yapılan çatı muayenesi sonucunda çatı darlığı söz konusuysa normal doğum yapamayacak anne adayının hem boşa vakit kaybetmesi hem de gereksiz acı çekmesi önlenmiş olur.
Çatı muayenesi sırasında bazı anne adayları ağrı hissettiğini dile getirmiştir ama muayenenin genel olarak ağrısız geçtiği söylenebilir. Üstelik hamilelerde son dönemde vajinal doku esnemiş olduğundan çatı muayenesinin yapılabilmesi daha kolay hale gelmiştir. Muayene sırasında genellikle kanama da görülmez. Çatı muayenesi zararlı gibi görmek yanlıştır çünkü tam aksine doğumu kolaylaştırıcı etkisi olabilir.
Çatı muayenesi sırasında kanama olmamışsa bile muayene sonrasında bir miktar kanama görülebilir. Lekelenme tarzındaki kanama pembemsi ya da kırmızı olabilir. Muayeneden bir vakit geçtikten sonra ağrı hissedilmesi de normal kabul edilir. Ancak ağrı dayanılmaz şekildeyse ve kanama yoğunlaşarak devam ediyorsa doktora danışmakta fayda var.
Çatı muayenesinde dış genital bölge, kemik çatısı ve vajinanın özellikleri dikkatle muayene edilir. Neticesinde doktor bu bilgiler ile bebeğin kilosunu ve duruşunu bir arada değerlendirerek doğum şekli konusunda fikir sahibi olabilir. Çatı muayenesi yapılmazsa ve darlık söz konusuysa anne adayı boşa zorlanmış olur ve bu süreçte bebek de sıkıntıya düşebilir. Bu nedenle bu muayene sonrasında doktorun önerilerini dinlemekte yarar var.
Çatı darlığının tek başına normal doğuma engel olmadığını savunan doktorlar da vardır. Eğer normal doğum yapmak istiyorsanız darlık dışında bir engel yoksa ve doktorunuz da kararınızı destekliyorsa çatı darlığı normal doğuma engel değildir. Durumun değerlendirmesi doktor tarafından detaylıca yapılmalıdır. Doktorunuz ısrarlar sezaryen öneriyorsa kendisini dinlemelisiniz.
Çatı muayenesinin yapıldığı sıralarda yani muhtemelen 37.haftada doğum yolu kapalı durumdadır. Doktorun çatı muayenesi yapmasının doğuma olumlu ya da olumsuz hiç bir etkisi yoktur. Çatı muayenesinde bebeğin bulunduğu yere, doğum yoluna dokunuş söz konusu değildir. Bazen gebeliği süre aşımında olan anne adaylarına doktor müdahale ederek doğumun başlaması bazı işlemler yapabilir. Bunlar çatı muayenesi ile karıştırılmamalıdır.
Çatı muayenesi yapılmadan önce özel olarak bir test yapılmasına gerek yoktur. Muayene neticesinde fikir verebilecek tüm veriler gebelik boyunca yapılan testler ve ultrason görüntüleri toparlanır ve bu şekilde çatı muayenesi yorumu yapılır. Özellikle bebeğin baş çevresi ölçüsü, boyu ve kilosu çatı muayenesi sonucunun yorumlanmasında etkilidir.
Çatı muayenesi yaptıran anne adayları diğer anne adaylarını etkilememek adına tecrübelerini kendilerine saklamalıdır. Her kadının yapısı, bünyesi farklıdır ve çatı muayenesinde ağrı hissetmiş bir anne olduğu için tüm anne adaylarının ağrı çekeceği sonucunda varılmaz. Aynı şekilde muayene sonrası kanaması olanlar, tesadüf eseri muayene sonrası doğuma gidenler de bu konuda bir genel bir düşünceye götürmemeli. Hemen her anne adayını tedirgin eden çatı muayenesi konusunda tedirginseniz bunu öncelikle doktorunuzla paylaşmalısınız.
Normal doğum yapmak için çatı muayenesi yapılması zorunlu değildir. Çatı muayenesi gerçekleşmeden de normal doğum yapılabilir. Çatı darlığı görülen anne adaylarının sayısı azdır yani normal doğuma engel olabilecek başka bir durum yoksa doğrudan normal doğuma girilebilir. Bebek kilosu azsa ya da normal seviyedeyse, boyu ortalamaya yakınsa, baş çapı ölçümleri gebeliğin başından itibaren yüksek rakamlarda değilse çatı muayenesi yaptırmak istemediğinizi doktorunuza söyleyebilirsiniz. Geçmişte daha çok olmak üzere günümüzde de çatı muayenesi yapmadan doğuma gidenler vardır. Özellikle son dönemde bu kadar yaygın olmasının nedeni hem doğumla hem muayeneyle ilgili bilgilerin internet ortamında bolca yer alması sonucunda anne adayının özellikle normal doğuma korkuyla yaklaşmasıdır.
Toplumsal çekinceler ve çatı muayenesi sonucundaki olumsuz tecrübelerin paylaşılması sonucunda anne adaylarının çatı muayenesi konusunda korku yaşaması normaldir. Aynı durum doğum söz konusu olduğunda da geçerlidir. Anne adayı öncelikle kendisini bu düşüncelere iten konuşmalardan, olumsuz tecrübelerden sıyrılmalıdır.
Çatı muayenesi sonucunda annenin ya da bebeğin zarar gördüğü durumlar hiçbir zaman görülmemiştir. Anne öncelikle bunu sürekli kendisine tekrar etmeli; kendisine ve bebeğine bir şey olmayacağını bilmelidir. Çatı muayenesi korkusu olan kişilerin normal doğum konusunda da korku yaşıyor olması normaldir. Bu konuda anne adayına destek olabilecek, korkularını yenmesine yardımcı olabilecek tek kişi doktorudur. Eğer çatı muayenesi sizi endişelendiriyorsa doktorunuzla bunu paylaşmalı; muayenenin detaylarını öğrenmelisiniz.