Bağırsakta saptanan herhangi bir hastalık olmamasına rağmen kişinin karın kısmında meydana gelen ağrı, ishal ve gaz sancısı huzursuz bağırsak sendromu adını alır. Tıp dünyasında İBS olarak kısaltılan hastalık, bağırsak alışkanlıklarının değişmesi olarak da tanımlanabilmektedir.

Ortada herhangi bir sorun yokken kişilerin ishal olması ya da kabızlık sorunuyla karşı karşıya kalması hastalığın ilk belirtisidir. Kişide meydana gelen bu rahatsızlık yalnızca bir iki gün değil kimi zaman haftalarca devam edebilmektedir. Bu süreç içinde tehlikeli bir son elde edilmeden muhakkak doktora danışılmalıdır. Özellikle kişinin gün içinde sosyal yaşantısını olumsuz yönde etkileyen bu sorun, huzursuzluk verici hastalıklardan biri olarak kabul edilir. Adını da buradan almıştır.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir?

En yaygın sindirim sistemi hastalıklarından biri olan huzursuz bağırsak sendromu, tıp dünyasında irritabl bağırsak sorunu olarak bilinmektedir. Kısaca İBS olarak kullanılan isim, toplumda %20 oranında kendini göstermektedir.

Belirgin derecede şişlik, devamlı tuvalet ihtiyacı, sancılı bir süreç ortaya koymaktadır. Hastalığı başarılı şekilde atlatabilmenin en kolay yolu ise beslenme düzenine adapte olmaktır. Düzenli şekilde beslenildiğinde büyük oranda azalma ortaya çıkacaktır.

Bağırsakta herhangi bir problem olmadığı halde karın kısmında meydana gelen hastalık tıbbi bir sebebe bağlanamamaktadır. Sindirim sisteminin gerektiği gibi çalışamaması sinir sistemine bağlı olarak kasları da etkilemektedir. Dolayısıyla yemek yedikten hemen sonra ağrı, şişkinlik gibi olumsuz etkiler ortaya çıkabilmektedir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromunda ortaya çıkan ilk belirti zamansız gelen sancılardır. Karında gaz sancısıyla beraber kendini gösteren ishal aynı zamanda kabızlık olarak da değişkenlik gösterebilir. Dışkı kıvamında meydana gelen düzensiz değişkenlik, renk sorunu hastalığın diğer belirtileri arasında kabul edilmektedir.

Çoğunlukla şişkinliğe bağlı olarak azalmayan tuvalet ihtiyacı kendini göstermektedir. Devamlı tuvalete çıkma ancak rahatsızlıkta herhangi bir azalma olmaması da belirtiler arasında yer edinmektedir.

Sinir sisteminin ve ruh halinin de etkili olduğu rahatsızlıkta kişi gergin ve sıkıntılıysa ağrıların sıklaştığı, sorunun büyüdüğü dikkat çekmektedir. Bu süreçte önemli olan belirtileri takip etmektir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Kimlerde Daha Sık Görülmektedir?

Huzursuz bağırsak sendromu gün içinde beslenme düzenine aykırı davranan ve aşırıya kaçanlarda sıklıkla görülmektedir. Genel araştırmalara göz atıldığında kadınların erkeklerden 5 kat risk altında olduğu dikkat çekmektedir. Düzensiz beslenmenin yanı sıra bayanlarda yoğun olarak bulunan stres ve gerginlik hali, hastalığa davetiye çıkarmaktadır.

İBS bayanlarda yoğun olarak görülmekle beraber kendi içinde kategorileştirildiğinde regl olmaya devam eden yaş aralıklarında daha sık görülmektedir. Menopoz süreci ve regl öncesi hastalığın en az görüldüğü süreçlerdir.

Huzursuz Bağırsak Sendromunun Nedeni Nedir?

Herhangi bir bulgusu bulunmadığı için tek bir sebebe bağlı kılınamayan huzursuz bağırsak sendromu, kişinin yaşantısıyla ilintilidir. Kişinin gaz düzeninde meydana gelen düzensizlikler, iç organların sancıması nedenler arasında yer almaktadır. Nedenler arasında gösterilen diğer bir madde ise beyin ile bağırsak arasındaki irtibatın sorunlu olmasıdır. Beynin gönderdiği sinyallere yanıtsız kalan bağırsak bir süre sonra değişik ve dengesiz tutumlar sergilemektedir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Psikolojik Olabilir mi?

Huzursuz bağırsak sendromu sebepleri net belirtilen hastalıklar arasında yer almaz. Yapılan incelemelerde huzursuzluğun tespit edildiği zaman dilimine göz gezdirildiğinde gerginliğin etken olduğu dikkat çekiyor. Şöyle ki; kişi ani sinirlenmelerde, korkmalarda ve şok anlarında hazırlıksız şekilde bağırsak sorunuyla mücadele ediyor. Birden gelen ishal ya da birkaç gün boyunca tuvalete çıkamama sorunu bu durumlar arasında önemli yer ediniyor. Stresten uzak ve sakin bir yaşam süren kişilerde ise huzursuz bağırsak sendromunun görülme oranı oldukça düşük. Dolayısıyla bağlantı kurmak pek de manasız değil.

Huzursuz Bağırsak Sendromunun Teşhisi Nasıl Konulmaktadır?

Huzursuz bağırsak sendromu teşhisi konulması için kişinin tıbbi geçmişinin bilinmesi önemlidir. Daha önce benzer sorunların yaşanıp yaşanmadığı, bağırsaklarda sorun olup olmadığı bilinmelidir. Bu detaylara sahip olunduktan sonra gaita örneği olarak bilinen dışkı testiyle kan ve enfeksiyon durumu ölçülmelidir. Kişinin bağırsaklarında herhangi bir enfeksiyon varsa ya da kanda bir sorun bulunuyorsa rahatlıkla teşhis konulabilmektedir.

Testler dışında teşhis konulabilmesi için endoskopi ya da kolonoskopi de yapılabilmektedir. Daha net gözlem yapabilmenin yolu bu iki testin önerilmesidir.

Huzursuz Bağırsak Sendromunun Tedavisi Nasıl Yapılır?

Huzursuz bağırsak sendromu teşhisi konulan kişilerin şikâyetleri göz önünde bulundurulmalıdır. Tuvalete çıkamama durumunda doktorun izleyeceği yol ile ishalde izleyeceği yol birbirinden farklı olacaktır.

Her iki durum için de geçerli olan ilaç tedavisidir. İlaçlarla beraber doktorunuz muhakkak beslenme çizelgesi oluşturacaktır. Bu çizelgenin dışına çıkmanız durumunda hastalığın nüksetmesi ya da artarak ilerlemesi kuvvetli bir ihtimaldir.

Tedavi sürecinde kabızlık sorununuz varsa tuvalete daha rahat çıkmanızı sağlayacak ilaçlar alabilirsiniz. İshal sorununuz varsa beslenme çizelgenize bağlı olarak düzen sağlayabilir, kaybettiğiniz sıvı oranını suyla telafi edebilirsiniz.

Huzursuz Bağırsak Sendromunda Kabızlık Sorununda Nelere Dikkat Edilmeli?

İBS teşhisi konulduğunda beslenme çizelgenize muhakkak göz atmalısınız. Doktorunuza kabızlık gerekçesiyle gittiyseniz bu durumda önceliğiniz her zaman sebze yemekleri olmalıdır. Özellikle lifli sebzeler tüketmeye özen göstermelisiniz. Kullanacağınız yağı organik zeytinyağı olarak seçmeli, margarin ve diğer sıvı yağlardan uzak durmalısınız.

Gün içinde muhakkak meyve tüketmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Akşam yemeklerinden 1 saat sonra meyve yemeğe özen göstermeli, meyve konusunda seçici olmalısınız. Kabızlık sorununda önemli olan kabuklu meyveleri tüketmektir. Kabuklarını soymadan temizleyerek yemelisiniz. Tüm bunların yanı sıra gün içinde en az 3 litre su içmelisiniz. Ne kadar çok su içerseniz o kadar rahat tuvalete çıkarsınız.

Huzursuz Bağırsak Sendromunda İshal Sorununda Nelere Dikkat Edilmeli?

İBS teşhisi konulan kişilerin ishal şikâyeti varsa dikkat etmeleri gereken ilk konu su tüketimidir. Yeterli su alınmadığında vücutta tehlikeli sonuçlar doğurabilen su özellikle huzursuz bağırsak sendromunda daha büyük olumsuzluklara neden olabilmektedir.

Kafein ve asitli içeceklerden uzak durmanız gerektiğini unutmamalı muz, elma, ayva gibi meyvelerin yalnızca kompostolarını tüketmeye dikkat etmelisiniz. Bunların yanında salata yerken ya da sebze tüketirken çiğ besinleri yememelisiniz. Hemen her şeyi haşlayarak tüketmeniz önemlidir.

İshal sorununun önüne geçebilmek için bol bol patates haşlaması ve pirinç lapası tüketmelisiniz. İshalden bir an önce kurtulmak istiyorsanız yoğurdu ve kefiri hayatınızda muhakkak bulundurmalısınız.

Huzursuz Bağırsak Sendromunda Gaz Sancısı için Nelere Dikkat Edilmeli?

Huzursuz bağırsak sendromunda gaz sancısı nedeniyle devamlı rahatsız hissedenlerin her şeyden önce çiğ sebze meyve tüketimini azaltması gerekmektedir. Çiğ besinler, haşlanmış besinlere nazaran daha fazla gaz yapmaktadır. Bununla beraber hamur işleri ve kızartmalardan da muhakkak uzak durulmalıdır.

Gaz sorununu en aza indirmek için mercimek, nohut gibi baklagillerin tüketimine dikkat edilmelidir. Karbonatlı, gazlı ve kafeinli içeceklerden uzak kalınmalı; su içerken birden değil yudum yudum içilmelidir. Tüketilen tüm yiyecek ve içeceklerin çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına özen gösterilmelidir.

Gün içinde gaz sancısının yoğun olarak hissedildiği zaman dilimlerinde papatya, rezene, zencefil, nane çayları içilmelidir. Bununla beraber besinlerde kekik ve çörekotu muhakkak kullanılmalıdır. Huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişilerin sık sık ve az miktarda yemeğe özen göstermesi gerekmektedir.