Bilhassa doktorlarla adını duyuran ancak pek çok meslek dalının da girebildiği bir sınav olan TUS, uzmanlık sınavıdır. Tıp alanında uzmanlık eğitimi almak isteyen kişilerin barajı aşabilmesi durumunda, istedikleri alana yönelmelerini sağlayan bir sınav olduğu da söylenebilir.
ÖSYM tarafından yapılan ve en zor sınavlardan biri olarak bilinen TUS, belli dönemlerde gerçekleştirilmektedir. Bu süreç içerisinde sınava olabildiğince iyi hazırlanmalı, adayların oldukça azimli şekilde çalışmaları gerekmektedir.
İki basamaklı olan TUS sınava girecek olan kişileri tek yönlü irdelemez. Aksine başta dil olmak üzere bildikleri ve bilmeleri gereken her detay hakkında sorgular. Dolayısıyla baştan savma, kısa sürede hazırlanılması mümkün olan bir sınav olduğuna inanmak yanlıştır.
İçerik
TUS kısaltması, tıpta uzmanlık sınavı olarak açılmaktadır. Başta hekimler olmak üzere birbirinden farklı pek çok üniversite mezununun katıldığı sınavda amaç uzmanlık eğitimini tamamlamaktır. Uzman hekim olup daha sonra alanında kendini gerçekleştirmek isteyen adayların pek çoğu TUS’a çalışarak bunu mümkün kılmaktadır.
TUS’u başarıyla atlatan kişilere araştırma görevlisi ya da asistan adı verilmektedir. Kazanılan asistanlık süreci ise kişinin bir süre eğitim almasını gerektirir. Daha sonra kendi alanında uzmanlaşan kişi, uzman unvanını kullanabilmektedir. Kardiyolog, cerrah ya da jinekolog gibi uzmanlık alanlarına bölünen tıp, alansal başarı için TUS’u zorunlu kılmaktadır.
Adayların kendi alanlarının genelinden ziyade belli bir bölümde çalışmaları için alansal uzmanlık eğitimi almaları gerekmektedir. Bu süreç içerisinde tıpa dair hangi bölüm mezunu olursa olsun uzmanlık eğitimi almak isteyenler için TUS zorunluluğu bulunmaktadır. Doktorlar için ya da veterinerler için ayrıcalıklı bir uygulama yoktur.
TUS, biyolog olanlar dışında kimya, diş hekimliği, veteriner ve tıp alanında okuyan kişilerin uzman olmasını sağlayan bir sınavdır. Bu fakültelerden herhangi birini okuyan ve mezun olan herkes sınava girebilmekte özgürdür. Sınav sürecinde eğitimini sağlıklı tamamlayan ve hem dil hem de bilim alanında iyi hazırlanan öğrenciler, TUS sonrasında olumlu sonuçlar almaktadır. İstenilen puanın alınamaması durumunda bir sonraki sınava yeniden hazırlanılması gerekmektedir.
Tıpta uzmanlık sınavı yalnızca Ankara’da yapılmaktadır. Pek çok sınavın aksine Türkiye’nin farklı illerine dağılmamaktadır. Ülke genelinde yaklaşık 10 bin adayın girdiği sınav Ankara’da belli merkezlerde gerçekleştirilmektedir. Kontrollü ve daha kolay gerçekleşmesi için tek ilde yapıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.
TUS her yıl iki ayrı dönemde uygulanmaktadır. İlkbahar TUS süreci ve sonbahar TUS süreci olmak üzere ikiye ayrılan bu dönemlerde, adaylar istediklerinden herhangi birine girebilmektedir. Sınavın yapıldığı aylar ise ilkbahar sürecinde Nisan iken, sonbahar sürecinde Eylül’dür.
Tıpta uzmanlık sınavında tam olarak 240 soru bulunmaktadır. Toplamda 11 ana dersten sorumlu olan aday aslında tüm tıp konularından sınav olmaktadır. Eğitim hayatı boyunca öğrendiği bilgilerin hepsi TUS’ta karşısına çıkmaktadır.
Sınavda 240 soru sorulmakta ve her soru için 1 dakika 25 saniye verilmektedir. Sınav tüm oturumların toplamında 5 saat içerisinde sonlandırılmaktadır. Adayların sınav zorluğunun yanı sıra dakika konusunda da sıkıntı yaşamaları muhtemeldir. Bu nedenle hazırlık sürecinde bu sorunun aşılması ekstra önemlidir.
TUS’un bilim bölümünde iki ayrı genel başlığa denk gelinmektedir. Bunlardan ilki temel tıp bilimleridir. Bu ana başlık altına giren dersler; anatomi, fizyoloji-histoloji-embriyoloji, biyokimyadır. Bunların yanında mikrobiyoloji, patoloji ve farmakoloji de temel tıp bilimleri dersleridir.
İlk başlığın yanı sıra ikinci alanda klinik tıp bilimleri dersleri yer almaktadır. İç hastalıklar, pediatri, kadın hastalıkları doğum bilgisi, küçük stajlar ve genel cerrahi bu bölümde yer almaktadır. Adaylar, dersleri sınav esnasında iki ayrı başlık olarak değil karma soru şeklinde görmektedir.
TUS’ta adaylar anatomi dersinden 10, histoloji-fizyoloji-embriyoloji dersinden 10 soru çözmektedir. Bunlarla beraber biyokimya, mikrobiyoloji, patolojiden 20’şer soru sorulmaktadır. 20 soru sorulan diğer dersler farmakoloji, iç hastalıklar ve genel cerrahidir.
Adaylar en fazla soruyu pediatri bölümünde cevaplarlar. 30 sorunun sorulduğu bu bölümde puan getirisi oldukça yüksek olmaktadır. Bunlarla beraber kadın hastalıkları ve doğum bilgisinden 15 soru, küçük stajlardan da 15 soru sorulmaktadır.
TUS iki oturumluk bir sınavdır. Sabah 9.30’da başlayan birinci oturumda TTBT-1 testi çözülmektedir. 2,5 saat süren bu sınavda adaylar 120 soru çözmektedir. Öğleden sonra 13.30’da başlayan ikinci oturumda ise TTBT -2 veya KTBT çözümü yapılmaktadır.
Adaylar hangi testi çözeceklerine bölümlerine göre karar vermektedir. Tıp bölümü mezunu olan bireyler TTBT ve KTBT testini çözerler. Sınava tıp fakültesi dışından katılan adaylar ise Klinik tıp bilimleri testi yerine TTBT-2 testini çözerler. Her oturumda soru sayısı ve süre aynıdır. Bölüme ya da kişiye göre farklı muamele söz konusu değildir.
Tıpta uzmanlık sınavının ilk basamağı İngilizce sınavıdır. Adayların dil yeterliliklerinin ölçüldüğü bu sınav Yds, KPDS, ÜDS ya da TIPDİL sınavlarından herhangi biri olabilmektedir. Sınavlardan baraj kabul edilen 50’yi almanız durumunda İngilizce yeterliliğini vermiş kabul edilirsiniz. Bilinenin aksine TUS için ayrı bir İngilizce sınavı düzenlenmemektedir.
TUS için yalnızca İngilizce yeterliliği zorunlu değildir. Sınava girip 50 alabileceğiniz diğer diller arasında Fransızca ve Almanca da bulunabilmektedir. Aday Yds, ÜDS ya da TIPDİL sınavlarından herhangi birinden İngilizce, Almanca ya da Fransızca yeterliliği alırsa TUS için ikinci basamağa geçebilme hakkına sahiptir.
Adaylar üniversiteye başladıktan 3. yılın sonunda TUS’a girebilirler fakat bu süreçte zamansal ayarlamanın yapılması gerekmektedir. Kişi son sınıf öğrencisi olduğu halde sınava girdiği gün mezun olmamış olacaksa sınava girmesi mümkün değildir. Sınava giriş tarihinde mezun olacak olan adaylar, okurken sınava girme hakkına sahiptir. Bu süreçten önce başvuru anında sayfada yer alan, sınavın yapıldığı gün mezun olacak, butonuna tıklarsanız sınava girişiniz onaylanacaktır.
TUS’a giren ancak puan kaybına uğrayan adaylar da bulunmaktadır. Sınava girerken dikkat etmeniz gereken bazı kıstaslar bulunmaktadır. Bunlardan ilki uzmanlık eğitimini aldığınız halde TUS’a girmiş olmanızdır. İkincisi uzmanlık eğitimi alırken istifa edip sınava girmiş olmanızdır. İstifanızın arkasından gelen ilk sınava girmeniz durumunda puan kaybınız olacaktır.
Bir sınav atlatıldıktan sonra girerseniz kaybınız olmayacaktır. Bunlarla beraber dikkat etmeniz gereken bir başka detay ise bir uzmanlık alanına yerleştirildiğiniz halde eğitime başlamamanız durumudur. Yerleşiminiz gerçekleştikten sonra uzmanlık eğitimine başlamanız gerekmektedir. Aksi halde yüzdelik dilimlerle puan kaybı yaşayabilirsiniz.
TUS’tan aldığınız puan yalnızca o dönem için geçerlidir. İlkbahar döneminde sınava girenler sonbahar TUS’una kadar puanını kullanabilir. Aynı kural sonbahar TUS’u için de geçerlidir. Sınav süreci yalnızca sizin girdiğiniz dönemi kapsamaktadır. Sonrasında aldığınız puandan faydalanmanız mümkün değildir. Puan yetersizliği söz konusu ise bu durumda bir sonraki sınav dönemini beklemeniz gerekecektir.
TUS’un açılımı Tıpta uzmanlık sınavı ama biz tıp öğrencileri arasında tipini ulatma sınavı olarak bilinir.